Sunday, 13 October 2019

ਸਮਾਜਕ ਜੋਕਾਂ..! ਪੰਜਾਬ ਹੱਥ ਬੋਕਾਂ....ਬੁੱਧ ਸਿੰਘ ਨੀਲੋਂ


ਬੁੱਧ ਬੋਲ
ਸਮਾਜਕ ਜੋਕਾਂ..! ਪੰਜਾਬ ਹੱਥ ਬੋਕਾਂ....
ਬੁੱਧ ਸਿੰਘ ਨੀਲੋਂ

ਰੇਸ਼ਮ ਦਾ ਕੀੜਾ ਖਾ ਕੇ ਜੋ ਲਾਰ ਸੁਟਦਾ ਐ ਤਾਂ ਉਹ ਕਿਸੇ ਦੇ ਤਨ ਢਕਣ ਦੇ ਕੰਮ ਆਉਂਦੀ ਐ ਪਰ ਅਜੋਕੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਜੋ ਕੁਝ ਸਿਰਜਦਾ ਐ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਤਾਂ ਕੀ ਸਿਉਂਕ ਦੇ ਖਾਣ ਦੇ ਕੰਮ ਵੀ ਨਹੀ ਆਉਂਦੇ ।ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣਾ ਸ਼ੁਗਲ ਬਣ ਗਿਆ ਐ ਹਰ ਕੋਈ ਸ਼ੌਕ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਲਿਖਦੇ , ਲਿਖਣ ਦੇ ਨਾਲ ਕਿਸ ਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਤੇ, ਕਿਸ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,ਪਤਾ ਨਹੀਂ। ਕੀ ਲਿਖਣਾ, ਕਿਉਂ ਲਿਖਣਾ, ਕਿਸ ਵਾਸਤੇ ਲਿਖਣਾ , ਕਿਵੇਂ ਲਿਖਣਾ ਤੇ ਕਿਥੇ ਕਿਸ ਵਿਧਾਨ ਚ ਲਿਖਣਾ ਇਸ ਦੀ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਕਲਮ ਘਸੀਟ ਟੋਲੇ ਨੂੰ ਸਮਝ ਨਹੀ ਪਰ ਧੜਾਧੜ ਲਿਖ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਾਗਜ਼ੀ ਕੀੜੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀਆਂ ਉਲਟੀਆਂ ਸ਼ਰਾਬੀ ਵਾਂਗ ਕਰਕੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਮੁਸ਼ਕ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹਨ ।ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵੀ ਕਵਿਤਾ ਦੀਆਂ ਛਪ ਰਹੀਆਂ ਤੇ ਵੰਡ ਸਮਾਰੋਹ ਦੌਰਾਨ ਵੰਡੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਰਿਲੀਜ ਸਮਾਗਮ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਹਫਤਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ।ਪੜੇ-ਲਿਖੇ ਗਿਆਨੀ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਚੌਧਰੀ ਤੇ ਇਲਾਕਾ ਸਾਹਿਤਕ ਥਾਣੇਦਾਰ ਜਸ਼ਨਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸ਼ਬਦ ਕੁਟਾਈ ਰਾਹੀਂ ਹਥ ਸਾਫ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਜੇਬਾਂ ਗਰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਸਾਹਿਤਕ ਥਾਣੇ ਦੇ ਟਾਉੂਟ ਤੇ ਗੜਵਈ ਸ਼ਬਦ ਮਸਾਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਵੀ ਤੇ ਕਵਿਤਰੀਨੁਮਾ ਦੀਆਂ ਅਣਗਿਣਤ ਅਸ਼ਾਇਰਾ ਦੀ ਹਰ ਥਾਂ ਮਸਾਲਾ ਨੁਮਾ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਨਾਲ ਮਸਾਜ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਪੱਬਾਂ ਭਾਰ ਹਨ ।ਸਾਹਿਤ ਸਭਾਈ ਵੋਟ ਪੱਕੀ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕ ਦੂਜੇ ਦੀ ਪਿੱਠ ਖੁਰਕਦੇ ਹਨ। ਆਪੇ ਲਿਆਂਦੇ ਹਾਰ, ਲੋਈਆਂ ਤੇ ਗਿਫਟ ਨੁਮਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ਸਭਾਪਤੀ ਦੇ ਕੋਲੋਂ ਲੈ ਕੇ ਖੁਸ਼ ਹਨ।ਗੋਦ ਮੀਡੀਆ ਖਬਰ ਛਾਪਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹਨ । ਰਲ ਮਿਲ ਕੇ ਛਕਣ ਛਕਾਉਣ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਸੋਚੀ ਸਮਝੀ ਸਾਜਿਸ਼ ਹੈ। ਆਪੇ ਖਬਰ ਤੇ ਫੋਟੋ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਭੇਜੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ.ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਕੀ ਆਸਰਾ ਹੈ? ਕੀ ਕੋਈ ਸੇਧ ਵੀ ਦੇ ਰਿਹਾ.?ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਬੌਧਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਤੇ ਪੂੰਜੀ ਪਰਵਾਸ ਕਰ ਰਹੀ ਐ ਤੇ ਕਿਸਾਨ ਮਜਦੂਰ ਜਮਾਤ ਮਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਐ। ਲੋਕਾਈ ਅਣ ਚਾਹੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀ ਨਾਲ ਪੀੜਤ ਹੈ । ਨਿੱਜੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਹੁੰਦੀ ਲੋਕਾਈ ਦੀ ਲੁੱਟ ਖਸੁੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਗੋਦ ਮੀਡੀਆ ਤੇ ਕਵਿਤਾ ਚੁਪ ਐ।ਬੰਦ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਦੀ ਐਡ ਭੁੱਖਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁਣਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਐ।ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰਾਂ ਨੂੰ ਘਰ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਵੰਡੇ ਗਏ ਹਨ ।ਚੋਰਾਂ ਦੀ ਭਾਲ ਚੌਕੀਦਾਰ ਵਲੋਂ ਕੀਤੀ ਰਹੀ ਹੈ ।ਸੀ ਬੀ ਆਈ ਦੇ ਘੋੜਿਆਂ ਨਾਲ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਉਤੇ ਪੁਲਸ ਡਾਂਗ ਦੇ ਨਾਲ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ । ਇਨਸਾਫ ਦੇ ਮੰਦਰ ਵਿਚੋਂ ਮਰਿਆਦਾ ਦੇ ਹੁਕਮ ਕਰਵਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ।ਸੜਕਾਂ ਤੇ ਵਾਟਰ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਨੰਗਾ ਨਾਚ ਜਾਰੀ ਐ। ਨਾਮ ਤੇ ਨਸ਼ੇ ਦੇ ਵਪਾਰੀ ਅਦਾਰੇ ਸਰਗਰਮ ਹਨ । ਘਰਾਂ ਤੇ ਸਮਸ਼ਾਨ ਘਾਟਾਂ ਵਿਚ ਪੈਦੇ ਵੈਣ ਅੰਬਰ ਨੂੰ ਟਾਕੀਆਂ ਲਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਕੁਰਸੀ ਦੇ ਪਾਵੇ ਤੇ ਝਾਵੇ ਸ਼ਬਦ ਜੁਗਾਲੀ ਕਰਕੇ ਲੋਕਾਈ ਨੂੰ ਸੁਪਨੇ ਸਾਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਹੜੇ ਅੱਗੇ ਹਨੇਰ ਫੈਲਾਉਣ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਵਾਲੇ ਅਭਿਨੇਤਾ ਨੇ ।ਸ਼ਬਦ ਗੁਰੂ ਵਲ ਪਿੱਠ ਕਰਕੇ ਤੁਰਨ ਵਾਲੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਮੇਟੀਆਂ ਦੇ ਚੌਧਰੀ ਹਨ । ਗੁਰੂ ਦੀ ਗੋਲਕ ਉਜਾੜ ਰਹੇ ਹਨ.ਧਰਮ ਦੇ ਚੌਧਰੀ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਡੇਰੇ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ,ਦਗੇਬਾਜ਼, ਗਲੇਬਾਜ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਮੀਡੀਏ ਦੇ ਵਿਚ ਛਪਿਆ ਹੋਇਆ ਵੇਖ ਕੇ ਪੇਟ ਸਾਫ ਕਰਦੈ।ਕੀ ਲਿਖਣਾ ਨੀਕੀ ਛਾਪਣਾ ਨੀਕੀ ਪੜਣਾ ਨੀਕੀ ਰੀਲੀਜ਼ ਨੀ ਕਰਨਾ ।ਇਸ ਵਾਰੇ ਸਭ ਚੁਪ ਹਨ ।ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਗੁਆਚਣ ਦਾ ਡਰ ਐ।ਕੁਰਸੀ ਜਾਣ ਦਾ ਭਰਮ ਐ।ਤਾੜੀਆਂ ਦੀ ਭੁੱਖ ਐ।ਸਾੜੀਆਂ ਦੀ ਛਾਂ ਐ।ਦਾੜੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਐ।ਸਾੜੀਆਂ ਦਾ ਦਾੜ੍ਹੀ ਰੁਦਨ ਐ।ਪੁਰਸਕਾਰ ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਐ।ਹਰ ਵੇਲੇ ਇਹੋ ਖਬਰ ਐ।ਤਨ ਤੇ ਮਨ ਨਾਲ ਸਬਰ ਐ।ਭਰਮ ਦਾ ਲਿਬਾਸ ਐ।ਪੰਜਾਬ ਉਦਾਸ ਐ।ਭੱਖ ਤੇ ਪਿਆਸ ਐ।ਆਮ ਤੇ ਖਾਸ ਐ।ਡਰ ਨੀ ਭੈਅ ਨੀਕਿਸੇ ਨਾਲ ਵੈਰ ਨੀਬੰਦੇ ਚਾਰ ਰਖੇ ਆਗਾਉਣ ਪਾਣੀ ਤਿਆਰ ਐਮਨ ਹੀ ਬਿਮਾਰ ਐਬਾਕੀ ਸਭ ਰਾਜੀ ਐਰੋਟੀ ਬੇਟੀ ਤਾਜੀ ਐਦਾਲ ਚ ਮਲਾਈ ਐਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਮੰਗਵਾਈ ਐਸ਼ਨੀਲ ਦੀ ਰਜਾਈ ਐਨਵੇਂ ਵਰੇ ਨਵੀਂ ਭਰਾਈ ਐਪਾਣੀ ਢਾਈ ਆਬ ਦਾਮਰਦਾਨੇ ਦੀ ਰਬਾਬ ਦਾ।ਪੌਣ-ਪਾਣੀ ਖਰਾਬ ਐ।ਹਰ ਥਾਂ ਤੇ ਜਨਾਬ ਐ।ਬਸ ਮੈਂ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਈ ਉਦਾਸ ਐ।ਬੁੱਧ ਬੋਲਐ ਅਡੋਲਖੋਲ ਪੋਲਕੁੱਝ ਤੇ ਬੋਲਹੁਣ ਕੀ ਝੋਲਵਚਨ ਅਨਮੋਲਘੱਟ ਨ ਤੋਲਪਰਦੇ ਫੋਲਬੁੱਧ ਬੋਲ....ਬੁੱਧ ਸਿੰਘ ਨੀਲੋਂ9464370823

Sunday, 6 October 2019

ਕੀ ਅੰਗਰੇਜਾਂ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਜਾਹਲ ਸਨ?


ਕੀ ਅੰਗਰੇਜਾਂ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਜਾਹਲ ਸਨ?

ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ-ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਜਾਇਆਂ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਨਿੰਦਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ਨੂੰ ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੋਲੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਏ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਡੰਗਰ ਤੋਂ ਉਤਾਂਹ ਨਹੀਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ। ਸਰਕਾਰ-ਦਰਬਾਰੇ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਹੀ ਪੁੱਛ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਹਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਇਹੀ ਵਿਚਾਰ ਘੜਿਆ-ਪ੍ਰਚਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਅਸਰ ਹੇਠ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵੀ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਈ ਅਜਿਹੇ ਕੁਲੀਨਸ਼ਾਹੀ ਲੋਕ ਹੈਗੇ ਨੇ ਜਿਹਨਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ੇ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਇਥੇ ਬਹੁਤ ਸੁਧਾਰ ਕੀਤੇ ਤੇ ਏਥੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨਾਲ ਤਰੱਕੀ ਦਾ ਮੁੱਢ ਬੰਨਕੇ ਇਹਨਾਂ ਅਨਪੜ੍ਹਾਂ, ਜਾਹਲਾਂ ਨੂੰ ਮੱਤ ਦਿੱਤੀ।

ਪਰ ਅਸਲ ਸੱਚਾਈ ਕੁਝ ਹੋਰ ਏ। ਦਰਜਨਾਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਮਾਹਰ ਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬਰਤਾਨਵੀ ਜੀ ਡਬਲਿਊ ਲੇਟਨਰ ਨੇ 1881 ਵਿੱਚ ਛਪੇ ਆਪਣੇ ਖੋਜ ਕਾਰਜ ਵਿੱਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਵੱਲੋਂ ਪੰਜਾਬ ਕਬਜ਼ੇ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਏਥੇ ਜਾਣ-ਬੁੱਝਕੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕਾਇਦੇ ਵੱਡੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਜ਼ਬਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜਲਾਇਆ ਗਿਆ। ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਪੱਛੜਿਆ ਇਲਾਕਾ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਸਮੁੱਚੇ ਬਰਤਾਨਵੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਮੋਹਰੀ ਇਲਾਕਾ ਸੀ। ਏਥੇ ਧਾਰਮਿਕ ਅਸਥਾਨਾਂ ਤੇ ਧਰਮਸ਼ਾਲਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਰਵਾਇਤੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਰਸਮੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਸਕੂਲ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਇਕੱਲੇ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸਿਰਫ਼ ਕੁੜੀਆਂ ਲਈ ਅਜਿਹੇ 18 ਸਕੂਲ ਸਨ ਤੇ ਇਹਨਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਤਕਨੀਕੀ ਸਿੱਖਿਆ, ਗਣਿਤ, ਤਰਕਸ਼ਾਸਤਰ, ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ, ਭਵਨ ਨਿਰਮਾਣ ਕਲਾ, ਸੁਲੇਖ ਕਲਾ ਆਦਿ ਲਈ ਵੱਖਰੇ ਸਕੂਲ ਸਥਾਪਤ ਸਨ। 1860 ਦੀ ਲਾਹੌਰ ਜ਼ਿਲਾਈ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਜਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ 576 ਰਸਮੀ ਸਕੂਲ ਸਨ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ 4225 ਵਿਦਵਾਨ ਤੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਮਾਹਰ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਸਨ ਜਿਹੜੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਿੱਖਿਆ, ਅਰਬੀ, ਫਾਰਸੀ, ਪੰਜਾਬੀ, ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਗਿਆਨੀ ਸਨ। ਵਿਸ਼ਾ-ਮਾਹਰਾਂ ਦੀ ਘਣਤਾ ਮੁਤਾਬਕ ਲਾਹੌਰ ਪੂਰੇ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਮੁਕਾਬਲੇ ਉਸ ਵੇਲੇ ਅਵੱਲ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਆਉਂਦਾ ਸੀ।

ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਰਮੁਖੀ ਕਾਇਦਿਆਂ ਦੀ ਚੋਖੀ ਰਸਦ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਵਸੋਂ ਦਾ ਕਾਫੀ ਹਿੱਸਾ ਗੁਰਮੁਖੀ ਦੀ ਲੰਡੀ ਲਿੱਪੀ ਤੋਂ ਵਾਕਫ਼ ਸੀ। ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਕਬਜ਼ੇ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਇਹਨਾਂ ਕਾਇਦਿਆਂ ਨੂੰ ਘਰੋਂ-ਘਰੀ ਜ਼ਬਤ ਕਰਨ ਤੇ ਸਾੜਨ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਵੱਲੋਂ ਚਲਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸੋਚ ‘ਤੇ ਇਸ ਜਬਰ ਦਾ ਸਿੱਟਾ ਇਹ ਨਿਕਲਿਆ ਕਿ 1857 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਿੱਥੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ 3,30,000 ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਓਥੇ ਹੀ 1880 ਆਉਂਦੇ-ਆਉਂਦੇ ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਘਟਕੇ 1,90,000 ਹੀ ਰਹਿ ਗਈ ਜਾਣੀ ਕਿ ਲਗਭਗ ਅੱਧੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਪਨੀਰੀ ਦੀ ਸੋਚ ਹੀ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਬੋਲੀ ਤੇ ਗਿਆਨ ਤੋਂ ਵਿਰਵੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਗੁਲਾਮ ਬਣਾਉਣਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਲਈ ਢੇਰ ਸੁਖਾਲਾ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ।

ਬੋਲੀ ਕੋਈ ਵੀ ਮਾੜੀ ਨਹੀਂ ਪਰ ਬੋਲੀ ਦਾ ਦਾਬਾ ਮਾੜਾ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਦਾਬਾ ਹੋਰ ਸੁਖਾਲਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋਂ ਹੀ ਵਿਰਵੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇ। ਅੱਜ ਵੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਕੁਝ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਹੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਨੇ ਜਿਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਅਮਲੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਠੋਕਵਾਂ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ ਜਰੂਰੀ ਏ ਸਗੋਂ ਦਲੀਲ ਦੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਵੀ ਇਹਨਾਂ ਦਾਬੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਚਿੱਤ ਕਰਨਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ।
(ਸਰੋਤ ਡਾਅਨ ਅਖਬਾਰ)
#ਪੰਜਾਬੀ #ਇਤਿਹਾਸ #ਮਾਂਬੋਲੀ
#ਲਲਕਾਰ