ਸਹਿਕਦੀ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ

ਸਹਿਕਦੀ ਦਾ ਭਾਵ ਅਰਥ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਨਾ ਜਿਊਂਦੀ ਨਾ ਮਰੀ। ਸਾਡੀ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਦਾ ਵੀ ਇਹੋ ਹਾਲ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਲਈ ਭਾਵੇਂ ਲੱਖਾਂ ਉਪਰਾਲੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਪਰ ਇਸ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਡੀ ਖੋਟੀ ਨੀਤੀ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰਾਂ ਵੀ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਦੀ ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ ਲਈ ਕੋਈ ਸਖ਼ਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਦੇ ਰੌਂਅ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਸਰਕਾਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਪੱਤਰ ਜਾਰੀ ਹੋਏ ਹਨ, ਪਰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤਾਰਾ ਅਜੇ ਵੀ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਤਕਰੀਬਨ ਸਾਰੇ ਕੋਰਸਾਂ ਡਿਗਰੀਆਂ ਦਾ ਮਾਧਿਅਮ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਬਜਾਇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਹੈ।
ਅੱਜ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਆਪਣਾ ਅਤੀਤ ਲੱਭਦੀ ਫਿਰਦੀ ਹੈ। ਉਦਾਸੀ ਦੇ ਆਲਮ ਵਿਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰ ਰਹੀ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਜਾਏ ਤਾਂ ਜਾਏ ਕਿੱਥੇ? ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਹੱਥੋਂ ਹੀ ਤਰਸਯੋਗ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਨੂੰ ਪਤਾ ਚਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ੳਸ ਦੇ ਦਿਲ 'ਤੇ ਕੀ ਗੁਜ਼ਰਦੀ ਹੋਊ?
ਜਿਸ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਦੀ ਲੋਰੀ ਨਾਲ ਜਵਾਨ ਹੋਏ ਹਾਂ, ਉਸੇ ਵਿਚ ਜ਼ਹਿਰ ਘੋਲ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਝਾਤੀ ਮਾਰ ਕੇ ਦੇਖੀਏ ਸਾਨੂੰ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਦੀ ਪੂਰੀ ਪੈਂਤੀ ਵੀ ਲਿਖਣੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ। ਅਸੀਂ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਪ੍ਰਤੀ ਅਕ੍ਰਿਤਘਣ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ। ਪਰ ਸਾਡੀ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਫਿਰ ਵੀ ਅਸੀਸਾਂ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਸਾਡਾ ਫ਼ਰਜ਼ ਬਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਦੀ ਮਿੱਠੀ-ਮਿੱਠੀ ਲੋਰੀ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਆਪਣਾ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਕਰਾਇਆ ਹੈ, ੳਸ ਨੂੰ ਸਹਿਕਣ ਦੀ ਬਜਾਇ ਮਹਿਕਣ ਲਈ ਉਪਰਾਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੀਏ।
-ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ, ਅਬਿਆਣਾ ਕਲਾਂ